Armoede in België 2016: laat sociale economieprojecten de waterscan uitvoeren.

Armoede in België 2016: laat de waterscan uitvoeren door sociale economieprojecten.

Waterarmoede, een groeiend probleem.

Water is levensnoodzakelijk. Iedereen heeft water nodig om te drinken, om eten klaar te maken, voor je kleren te wassen, om jezelf te kunnen wassen, enz….Het recht op water wordt expliciet genoemd in bepalingen van een aantal thematische mensenrechtenverdragen zoals in artikel 14, § 2 van het VN-Verdrag tegen Vrouwendiscriminatie en in artikel 24, § 2 van het VN-Kinderrechtenverdrag, maar het wordt dus in geen enkel mensenrechtenverdrag als een zelfstandig recht vermeld.

Resoluties van de Mensenrechtenraad en de Algemene Vergadering van de VN inzake het recht op water en sanitatie betekenen een verdere stap in de erkenning ervan op internationaal niveau. In juli 2010 erkende de Algemene Vergadering van de VN het recht op water en sanitatie als een mensenrecht dat essentieel is voor de volle uitoefening van het recht op leven en van alle mensenrechten. In september 2010 bevestigt de VN-Mensenrechtenraad dat het recht op drinkbaar water en op sanitatie komt van het recht op een adequate levensstandaard en intrinsiek verbonden is met het recht op de hoogst mogelijk bereikbare standaard van fysische en mentale gezondheid, evenals met het recht op leven en op menselijke waardigheid. De resolutie bevestigt het recht op water en sanitatie als deel van het bestaand internationaal recht. Het bevestigt ook dat de staten de verantwoordelijkheid hebben om de volle uitoefening van alle mensenrechten te garanderen, en dat het feit dat diensten inzake levering van drinkwater en/of inzake sanitatie aan een derde worden gedelegeerd de staat niet ontslaat van haar verplichtingen inzake de mensenrechten.

 Meer en meer mensen in België ervaren echter sociale uitsluitingen op het vlak van toegang tot nutsvoorziening water. Een groeiend aantal mensen hebben problemen met het betalen van hun 3 maandelijkse voorschotfacturen en hun eindfacturen. Meer en meer mensen moeten een afbetalingsplan aanvragen.

In 2009 werden 791 gezinnen afgesloten. In 2010 waren dat 2362 gezinnen. In 2011 waren er dit 4 497. In 2012 nam het aantal huishoudens die werden afgesloten verder toe. In heel Vlaanderen werden in 2012 ongeveer 5073 huishoudens afgesloten van het openbaar waterdistributienetwerk omdat ze de rekening niet konden betalen : 1589 afsluitingen in Antwerpen, 69 afsluitingen in Leuven, 69 afsluitingen in Kortrijk, 68 afsluitingen in Oostende, 55 afsluitingen in Gent, 45 afsluitingen in Mechelen, 38 afsluitingen in Turnhout, 35 afsluitingen in Roeselare , 20 afsluitingen in St-Niklaas, 18 afsluitingen in Brugge, 9 afsluitingen in Aalst, 7 afsluitingen in Genk , enz. Een duidelijke stijging tegenover 2011. (1)

In 2014 stuurde de Vlaamse watermaatschappijen 33.569 dossiers door naar de OCMW’s van mensen die hun waterfactuur niet konden betalen , wat een stijging is van 7% tegenover 2013. (2)

Dit zijn waarschijnlijk onvolledige cijfers. Niet alleen is er wat betreft waterarmoede weinig cijfers voor handen, er is ook net zoals bij energiearmoede verdoken waterarmoede.

Verwacht wordt dat met de draconische besparingen en de factuurverhogingen van de huidige federale en Vlaamse regering dit verder zal toenemen.

Waterarmoede zit ingebed in een complexe situatie van armoede, sociale uitsluiting en maatschappelijke kwetsbaarheid. Mensen in armoede ervaren  sociale uitsluitingen met structurele oorzaken op de levensdomeinen huisvesting en  energie en water , inkomen en tewerkstelling, maatschappelijke dienstverlening, onderwijs, gezondheidszorg, enz….De sociale uitsluitingen die veel mensen in armoede ervaren zijn dezelfde, wat verschilt is hoe ze hiermee om gaan. Ieder persoon in armoede gaat , vertrekkende vanuit hun binnenkant , op een andere manier om met deze structurele uitsluitingsmechanismen. Sommigen vinden in deze onrechtvaardigheden de kracht om verder te gaan , anderen trekken zich na de zoveelste kwetsende ervaring terug om verdere kwetsuren te vermijden. Er is dus een wisselwerking tussen structurele uitsluitingsprocessen op maatschappelijk en institutioneel niveau en het persoonlijke niveau. Dit maakt dat armoedebestrijding( en dus ook de bestrijding van waterarmoede) complex is.

Om waterarmoede tegen te gaan moeten er dringend bijkomende maatregelen genomen worden op het structurele en institutionele niveau, waaronder onder andere meer sociale maatregelen( zoals de sociale openbare dienstverplichtingen bij nutsvoorzieningenelektriciteit en gas).

1)Bron cijfers: www.netwerk-tegen-armoede.be

2)Bron cijfers: http://www.vvsg.be/nieuws/Paginas/Opnieuw-meer-mensen-in-waterarmoede-naar-OCMW’s.aspx

De waterscan, naar analogie van de energiescan.

Naast de structurele maatregelen kan er ook op  het individuele niveau rond waterarmoede gewerkt worden. Dit kan gebeuren met de methodiek waterscan. De waterscan kwam er na de energiescan.

De energiescan is een interessante methodiek om te werken aan energiebesparing en energiearmoede bij maatschappelijk kwetsbare mensen.  Het versterkt maatschappelijk kwetsbare mensen en het heeft ene signaalfunctie naar het beleid toe. Daarnaast is het ook tewerkstelling  voor mensen met een grote(re) afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.  Zo zorgden de energiescans in 2014 over heel Vlaanderen voor een tewerkstelling van 276 personen binnen sociale economieprojecten.

Tussen september 2009 en september  2012 heb ikzelf bachelor sociale readaptatiewetenschappen ( sociaal agogisch werk) gestudeerd aan de KHLeuven. Mijn 2^de en 3^de jaarstage heb ik gedaan  bij het team energiesnoeiers van Leren Ondernemen, een vereniging waar armen het woord nemen. In 2015 was ik de begeleider van de energiesnoeiers bij Leren Ondernemen. Tijdens mijn 2^de jaarstage  werd er binnen het team energiesnoeiers van  Leren Ondernemen geëxperimenteerd met de waterscan. Het was een pilootproject. Later werd beslist dat de waterscan zal uitgevoerd worden door de Vlaamse Watermaatschappij.

De cijfers van het aantal waterscan vs. de  cijfers van de aantal energiescans.

In 2014 zijn in Vlaanderen 44 waterscans uitgevoerd door de VWM. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege vrijgaf als antwoord op een parlementaire vraag van de sociaal-democratische  oppositiepartij. (3)

44 waterscans in 2014, dat is bedroevend laag. Zeker als je weet dat een groeiend aantal huishoudelijke afnemers hun facturen niet meer kunnen betalen en  geconfronteerd worden met afsluiting van nutsvoorziening water.

Wat betreft de methodiek energiescan zien we een taal ander en veel beter plaatje.

In 2014 waren er in Vlaanderen 32 projecten van energiesnoeiers, die allemaal ingebed zijn in sociale organisaties( meestal bij sociale economiebedrijven, maar ook binnen een vereniging waar armen het woord nemen). Dit was goed voor een tewerkstelling van 210 doelgroepmedewerkers( maatschappelijk kwetsbare mensen die opgeleid zijn tot energiescanner) en 66 begeleiders die zorgen voor de sociale en beleidsmatige omkadering binnen die projecten zelf. Wat een stijging is tegenover 2013. In 2014 werden 20.658 energiescans uitgevoerd. Dit is een stijging tegenover 2013 toen er in totaal 19 224 energiescans werden uitgevoerd. (4)

Dit is veel meer dan het aantal waterscans van de Watergroep.

(3)Bron cijfers:  http://www.hln.be/hln/nl/943/Consument/article/detail/2674267/2016/04/13/Slechts-44-waterscans-uitgevoerd-in-2014.dhtml

(4)Bron cijfers: www.komosie.be

Onzekerheid over de methodiek energiescan.

Het najaar van 2014 was een stresserende periode voor de energiesnoeiers in Vlaanderen. In de week van 17 oktober ( internationale dag van verzet tegen armoede ) maakte Vlaams minister van energie Annemie Turtelboom  ( Open VLD) bekend dat ze de subsidiëring van de energiescan schrapt .

In het Vlaamse regeerakkoord , p 87, kan je het volgende lezen over de energiescan : p 87: “De middelen voor de energiescan worden geheroriënteerd naar maatregelen die energiearmoede aan de bron aanpakken, met een sterke operationele rol voor sociaal economieprojecten.”

Deze passage   in het Vlaamse  regeerakkoord zorgde voor onrust in de sector. Toch was het vreemd dat  Annemie  net dan besliste om de financiering van de methodiek energiescan stop te zetten. Ze , en bij uitbreiding de voltallige Vlaamse regering, nam immers  een beslissing dat geheel in tegenspraak was met de beleidsnota energie.

 “We zetten deze legislatuur in op een doorgedreven structurele aanpak gericht op verlaging van het energieverbruik via de versterkte ondersteuning van de uitvoering van energiebesparende maatregelen. De middelen voor de energiescan worden geheroriënteerd naar maatregelen die energiearmoede aan de bron aanpakken, met een sterke operationele rol voor sociaal economieprojecten. Voor de begroting 2015 financier ik via de openbare  dienstverplichting bij de distributienetbeheerders de energiesnoeiers. Ik maak werk van de in het regeerakkoord afgesproken heroriëntering van het beleid om de energiearmoede aan de bron aan te pakken. Ik garandeer hierbij de volledige tewerkstelling in de sector van de sociale economie (huidige 255 plaatsen) in de energiesector. Conform het regeerakkoord realiseer ik dit door onder andere de versterking van het programma sociale dakisolatie. In de loop van 2015 laat ik de werkzaamheden van de energie-snoeibedrijven, en de energiesnoeiers monitoren. De monitoring en bijhorende analyse zal ik aan de Vlaamse regering bij het opstellen van de begroting 2016 voorleggen. “

Een van de belangrijkste reden waarom ze de financiering van de energiescan schrapte was omdat bij 20% van de woningen waar een energiescan gebeurde structurele energiebesparende maatregelen genomen werden. Dit vond Annemie Turtelboom te weinig.

Bij 1 op 5 gebeurde er meer structurele ingrepen op het vlak van energiezuinigheid van de woning. Dit kan ongetwijfeld – mits het nemen van de juiste ondersteuningsmaatregelen –verhoogd worden. Toch leefde bij de energiescanprojecten , het Netwerk tegen Armoede en het beleidsproject ‘Energie en Armoede’ van Samenlevingsopbouw het gevoel dat Annemie Turtelboom voorbij ging aan hoe complex het is om bij  maatschappelijk kwetsbare mensen te komen tot structurele energiebesparende maatregelen aan de woningen waar ze in wonen.

Maatschappelijk kwetsbare mensen ervaren immers tal van structurele drempels om te komen tot structurele energiebesparende maatregelen. Ondanks specifieke financiële ondersteuningsmaatregelen , waaronder de Vlaamse energielening ( de vroegere FRGE-lening) , blijft de financiële drempel enorm. Bovendien huren heel wat mensen in armoede. De verhuurder moet dan akkoord gaan voor er structurele maatregelen kunnen genomen worden.  Vaak worden er ook in sociale huisvesting en appartementen op tussenverdiepingen een energiescan gedaan .

Met deze schrapping dreigde het doek te vallen over de energiesnoeiers en de interessante methodiek die ze gebruiken. De energiescan is een interessante methodiek om te werken aan energie – en waterbesparing  en energiearmoede bij maatschappelijk kwetsbare mensen.  Daarnaast is het ook tewerkstelling  voor mensen met een grote(re) afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.  Zo zorgden de energiescans in 2014 over heel Vlaanderen voor een tewerkstelling van 276 personen.

 Na luid protest en gedragen beleidsbeïnvloeding van Komosie (de koepelorganisatie van milieuondernemers in de  sociale economie ) , het Netwerk tegen Armoede ( de koepelorganisaties van alle verenigingen waar armen het woord nemen in Vlaanderen en Brussel ) en het project ‘Energie en Armoede’ van Samenlevingsopbouw  kwam Annemie Turtelboom en bij uitbreiding de gehele Vlaamse regering terug op de beslissing en tekenen ze een beleid uit conform hun eigen beleidsnota energie.

Voorlopig is de subsidiëring van de methodiek energiescan gegarandeerd  tot eind 2016. Ondertussen is er een evaluatie opgestart. De resultaten hiervan gaan meegenomen worden tijdens de begrotingsbesprekingen in de schoot van de Vlaamse regering.

Hoopvol is dat de methodiek energiescan is opgenomen in het plan ter bestrijding van energiearmoede van Annemie Turtelboom, minister van onder andere energie. Al blijft het onduidelijk hoe lang de methodiek energiescan gefinancierd zal worden.

Breng de waterscan onder bij de energiesnoeiers en versterk zo sociale economieprojecten.

De methodiek energiescan is een interessante manier om bij maatschappelijk kwetsbare mensen te werken rond energie-en waterbesparing. Het versterkt maatschappelijk kwetsbare mensen en het heeft een signaalfunctie naar sociale diensten en overheden toe wat betreft schuldenproblematiek en (ernstige) gebreken op het vlak van woonkwaliteit en energiezuinigheid van de huisvestingsmarkt. Het kan ook een eerste stap zijn naar verdere  hulpverlening.

Binnen de projecten van energiesnoeiers is er niet alleen grote expertise aanwezig wat betreft energiebesparing bij maatschappelijk kwetsbare mensen. Tijdens een energiescan wordt vaak ook de waterfactuur bekeken en worden er bruikbare tips gegeven hoe je aan waterbesparing kan doen, dit zonder comfortverlies.

Wat mij betreft is het niet meer dan logisch dat de methodiek waterscan wordt ondergebracht bij de energiesnoeiersprojecten. De gelijkenis met de methodiek energiescan is groot en je kunt beiden niet los van elkaar zien. Bij de energiesnoeiers en hun omkaderend personeel is er heel wat expertise op het vlak van energie – en waterbesparing, maar ook op het vlak van  het bereiken van maatschappelijk kwetsbare gezinnen.

Deze maatregel zou op verschillende vlakken winst opleveren. We bereiken meer gezinnen en het zorgt voor meer tewerkstelling voor maatschappelijk kwetsbare mensen. Waar wachten we nog op om hier werk van te maken.

Armoede in België 2016: laat sociale economieprojecten de waterscan uitvoeren.

Armoede in België 2016: laat de waterscan uitvoeren door sociale economieprojecten.

Waterarmoede, een groeiend probleem.

Water is levensnoodzakelijk. Iedereen heeft water nodig om te drinken, om eten klaar te maken, voor je kleren te wassen, om jezelf te kunnen wassen, enz….Het recht op water wordt expliciet genoemd in bepalingen van een aantal thematische mensenrechtenverdragen zoals in artikel 14, § 2 van het VN-Verdrag tegen Vrouwendiscriminatie en in artikel 24, § 2 van het VN-Kinderrechtenverdrag, maar het wordt dus in geen enkel mensenrechtenverdrag als een zelfstandig recht vermeld.

Resoluties van de Mensenrechtenraad en de Algemene Vergadering van de VN inzake het recht op water en sanitatie betekenen een verdere stap in de erkenning ervan op internationaal niveau. In juli 2010 erkende de Algemene Vergadering van de VN het recht op water en sanitatie als een mensenrecht dat essentieel is voor de volle uitoefening van het recht op leven en van alle mensenrechten. In september 2010 bevestigt de VN-Mensenrechtenraad dat het recht op drinkbaar water en op sanitatie komt van het recht op een adequate levensstandaard en intrinsiek verbonden is met het recht op de hoogst mogelijk bereikbare standaard van fysische en mentale gezondheid, evenals met het recht op leven en op menselijke waardigheid. De resolutie bevestigt het recht op water en sanitatie als deel van het bestaand internationaal recht. Het bevestigt ook dat de staten de verantwoordelijkheid hebben om de volle uitoefening van alle mensenrechten te garanderen, en dat het feit dat diensten inzake levering van drinkwater en/of inzake sanitatie aan een derde worden gedelegeerd de staat niet ontslaat van haar verplichtingen inzake de mensenrechten.

 Meer en meer mensen in België ervaren echter sociale uitsluitingen op het vlak van toegang tot nutsvoorziening water. Een groeiend aantal mensen hebben problemen met het betalen van hun 3 maandelijkse voorschotfacturen en hun eindfacturen. Meer en meer mensen moeten een afbetalingsplan aanvragen.

In 2009 werden 791 gezinnen afgesloten. In 2010 waren dat 2362 gezinnen. In 2011 waren er dit 4 497. In 2012 nam het aantal huishoudens die werden afgesloten verder toe. In heel Vlaanderen werden in 2012 ongeveer 5073 huishoudens afgesloten van het openbaar waterdistributienetwerk omdat ze de rekening niet konden betalen : 1589 afsluitingen in Antwerpen, 69 afsluitingen in Leuven, 69 afsluitingen in Kortrijk, 68 afsluitingen in Oostende, 55 afsluitingen in Gent, 45 afsluitingen in Mechelen, 38 afsluitingen in Turnhout, 35 afsluitingen in Roeselare , 20 afsluitingen in St-Niklaas, 18 afsluitingen in Brugge, 9 afsluitingen in Aalst, 7 afsluitingen in Genk , enz. Een duidelijke stijging tegenover 2011. (1)

In 2014 stuurde de Vlaamse watermaatschappijen 33.569 dossiers door naar de OCMW’s van mensen die hun waterfactuur niet konden betalen , wat een stijging is van 7% tegenover 2013. (2)

Dit zijn waarschijnlijk onvolledige cijfers. Niet alleen is er wat betreft waterarmoede weinig cijfers voor handen, er is ook net zoals bij energiearmoede verdoken waterarmoede.

Verwacht wordt dat met de draconische besparingen en de factuurverhogingen van de huidige federale en Vlaamse regering dit verder zal toenemen.

Waterarmoede zit ingebed in een complexe situatie van armoede, sociale uitsluiting en maatschappelijke kwetsbaarheid. Mensen in armoede ervaren  sociale uitsluitingen met structurele oorzaken op de levensdomeinen huisvesting en  energie en water , inkomen en tewerkstelling, maatschappelijke dienstverlening, onderwijs, gezondheidszorg, enz….De sociale uitsluitingen die veel mensen in armoede ervaren zijn dezelfde, wat verschilt is hoe ze hiermee om gaan. Ieder persoon in armoede gaat , vertrekkende vanuit hun binnenkant , op een andere manier om met deze structurele uitsluitingsmechanismen. Sommigen vinden in deze onrechtvaardigheden de kracht om verder te gaan , anderen trekken zich na de zoveelste kwetsende ervaring terug om verdere kwetsuren te vermijden. Er is dus een wisselwerking tussen structurele uitsluitingsprocessen op maatschappelijk en institutioneel niveau en het persoonlijke niveau. Dit maakt dat armoedebestrijding( en dus ook de bestrijding van waterarmoede) complex is.

Om waterarmoede tegen te gaan moeten er dringend bijkomende maatregelen genomen worden op het structurele en institutionele niveau, waaronder onder andere meer sociale maatregelen( zoals de sociale openbare dienstverplichtingen bij nutsvoorzieningenelektriciteit en gas).

1)Bron cijfers: www.netwerk-tegen-armoede.be

2)Bron cijfers: http://www.vvsg.be/nieuws/Paginas/Opnieuw-meer-mensen-in-waterarmoede-naar-OCMW’s.aspx

De waterscan, naar analogie van de energiescan.

Naast de structurele maatregelen kan er ook op  het individuele niveau rond waterarmoede gewerkt worden. Dit kan gebeuren met de methodiek waterscan. De waterscan kwam er na de energiescan.

De energiescan is een interessante methodiek om te werken aan energiebesparing en energiearmoede bij maatschappelijk kwetsbare mensen.  Het versterkt maatschappelijk kwetsbare mensen en het heeft ene signaalfunctie naar het beleid toe. Daarnaast is het ook tewerkstelling  voor mensen met een grote(re) afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.  Zo zorgden de energiescans in 2014 over heel Vlaanderen voor een tewerkstelling van 276 personen binnen sociale economieprojecten.

Tussen september 2009 en september  2012 heb ikzelf bachelor sociale readaptatiewetenschappen ( sociaal agogisch werk) gestudeerd aan de KHLeuven. Mijn 2^de en 3^de jaarstage heb ik gedaan  bij het team energiesnoeiers van Leren Ondernemen, een vereniging waar armen het woord nemen. In 2015 was ik de begeleider van de energiesnoeiers bij Leren Ondernemen. Tijdens mijn 2^de jaarstage  werd er binnen het team energiesnoeiers van  Leren Ondernemen geëxperimenteerd met de waterscan. Het was een pilootproject. Later werd beslist dat de waterscan zal uitgevoerd worden door de Vlaamse Watermaatschappij.

De cijfers van het aantal waterscan vs. de  cijfers van de aantal energiescans.

In 2014 zijn in Vlaanderen 44 waterscans uitgevoerd door de VWM. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege vrijgaf als antwoord op een parlementaire vraag van de sociaal-democratische  oppositiepartij. (3)

44 waterscans in 2014, dat is bedroevend laag. Zeker als je weet dat een groeiend aantal huishoudelijke afnemers hun facturen niet meer kunnen betalen en  geconfronteerd worden met afsluiting van nutsvoorziening water.

Wat betreft de methodiek energiescan zien we een taal ander en veel beter plaatje.

In 2014 waren er in Vlaanderen 32 projecten van energiesnoeiers, die allemaal ingebed zijn in sociale organisaties( meestal bij sociale economiebedrijven, maar ook binnen een vereniging waar armen het woord nemen). Dit was goed voor een tewerkstelling van 210 doelgroepmedewerkers( maatschappelijk kwetsbare mensen die opgeleid zijn tot energiescanner) en 66 begeleiders die zorgen voor de sociale en beleidsmatige omkadering binnen die projecten zelf. Wat een stijging is tegenover 2013. In 2014 werden 20.658 energiescans uitgevoerd. Dit is een stijging tegenover 2013 toen er in totaal 19 224 energiescans werden uitgevoerd. (4)

Dit is veel meer dan het aantal waterscans van de Watergroep.

(3)Bron cijfers:  http://www.hln.be/hln/nl/943/Consument/article/detail/2674267/2016/04/13/Slechts-44-waterscans-uitgevoerd-in-2014.dhtml

(4)Bron cijfers: www.komosie.be

Onzekerheid over de methodiek energiescan.

Het najaar van 2014 was een stresserende periode voor de energiesnoeiers in Vlaanderen. In de week van 17 oktober ( internationale dag van verzet tegen armoede ) maakte Vlaams minister van energie Annemie Turtelboom  ( Open VLD) bekend dat ze de subsidiëring van de energiescan schrapt .

In het Vlaamse regeerakkoord , p 87, kan je het volgende lezen over de energiescan : p 87: “De middelen voor de energiescan worden geheroriënteerd naar maatregelen die energiearmoede aan de bron aanpakken, met een sterke operationele rol voor sociaal economieprojecten.”

Deze passage   in het Vlaamse  regeerakkoord zorgde voor onrust in de sector. Toch was het vreemd dat  Annemie  net dan besliste om de financiering van de methodiek energiescan stop te zetten. Ze , en bij uitbreiding de voltallige Vlaamse regering, nam immers  een beslissing dat geheel in tegenspraak was met de beleidsnota energie.

 “We zetten deze legislatuur in op een doorgedreven structurele aanpak gericht op verlaging van het energieverbruik via de versterkte ondersteuning van de uitvoering van energiebesparende maatregelen. De middelen voor de energiescan worden geheroriënteerd naar maatregelen die energiearmoede aan de bron aanpakken, met een sterke operationele rol voor sociaal economieprojecten. Voor de begroting 2015 financier ik via de openbare  dienstverplichting bij de distributienetbeheerders de energiesnoeiers. Ik maak werk van de in het regeerakkoord afgesproken heroriëntering van het beleid om de energiearmoede aan de bron aan te pakken. Ik garandeer hierbij de volledige tewerkstelling in de sector van de sociale economie (huidige 255 plaatsen) in de energiesector. Conform het regeerakkoord realiseer ik dit door onder andere de versterking van het programma sociale dakisolatie. In de loop van 2015 laat ik de werkzaamheden van de energie-snoeibedrijven, en de energiesnoeiers monitoren. De monitoring en bijhorende analyse zal ik aan de Vlaamse regering bij het opstellen van de begroting 2016 voorleggen. “

Een van de belangrijkste reden waarom ze de financiering van de energiescan schrapte was omdat bij 20% van de woningen waar een energiescan gebeurde structurele energiebesparende maatregelen genomen werden. Dit vond Annemie Turtelboom te weinig.

Bij 1 op 5 gebeurde er meer structurele ingrepen op het vlak van energiezuinigheid van de woning. Dit kan ongetwijfeld – mits het nemen van de juiste ondersteuningsmaatregelen –verhoogd worden. Toch leefde bij de energiescanprojecten , het Netwerk tegen Armoede en het beleidsproject ‘Energie en Armoede’ van Samenlevingsopbouw het gevoel dat Annemie Turtelboom voorbij ging aan hoe complex het is om bij  maatschappelijk kwetsbare mensen te komen tot structurele energiebesparende maatregelen aan de woningen waar ze in wonen.

Maatschappelijk kwetsbare mensen ervaren immers tal van structurele drempels om te komen tot structurele energiebesparende maatregelen. Ondanks specifieke financiële ondersteuningsmaatregelen , waaronder de Vlaamse energielening ( de vroegere FRGE-lening) , blijft de financiële drempel enorm. Bovendien huren heel wat mensen in armoede. De verhuurder moet dan akkoord gaan voor er structurele maatregelen kunnen genomen worden.  Vaak worden er ook in sociale huisvesting en appartementen op tussenverdiepingen een energiescan gedaan .

Met deze schrapping dreigde het doek te vallen over de energiesnoeiers en de interessante methodiek die ze gebruiken. De energiescan is een interessante methodiek om te werken aan energie – en waterbesparing  en energiearmoede bij maatschappelijk kwetsbare mensen.  Daarnaast is het ook tewerkstelling  voor mensen met een grote(re) afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.  Zo zorgden de energiescans in 2014 over heel Vlaanderen voor een tewerkstelling van 276 personen.

 Na luid protest en gedragen beleidsbeïnvloeding van Komosie (de koepelorganisatie van milieuondernemers in de  sociale economie ) , het Netwerk tegen Armoede ( de koepelorganisaties van alle verenigingen waar armen het woord nemen in Vlaanderen en Brussel ) en het project ‘Energie en Armoede’ van Samenlevingsopbouw  kwam Annemie Turtelboom en bij uitbreiding de gehele Vlaamse regering terug op de beslissing en tekenen ze een beleid uit conform hun eigen beleidsnota energie.

Voorlopig is de subsidiëring van de methodiek energiescan gegarandeerd  tot eind 2016. Ondertussen is er een evaluatie opgestart. De resultaten hiervan gaan meegenomen worden tijdens de begrotingsbesprekingen in de schoot van de Vlaamse regering.

Hoopvol is dat de methodiek energiescan is opgenomen in het plan ter bestrijding van energiearmoede van Annemie Turtelboom, minister van onder andere energie. Al blijft het onduidelijk hoe lang de methodiek energiescan gefinancierd zal worden.

Breng de waterscan onder bij de energiesnoeiers en versterk zo sociale economieprojecten.

De methodiek energiescan is een interessante manier om bij maatschappelijk kwetsbare mensen te werken rond energie-en waterbesparing. Het versterkt maatschappelijk kwetsbare mensen en het heeft een signaalfunctie naar sociale diensten en overheden toe wat betreft schuldenproblematiek en (ernstige) gebreken op het vlak van woonkwaliteit en energiezuinigheid van de huisvestingsmarkt. Het kan ook een eerste stap zijn naar verdere  hulpverlening.

Binnen de projecten van energiesnoeiers is er niet alleen grote expertise aanwezig wat betreft energiebesparing bij maatschappelijk kwetsbare mensen. Tijdens een energiescan wordt vaak ook de waterfactuur bekeken en worden er bruikbare tips gegeven hoe je aan waterbesparing kan doen, dit zonder comfortverlies.

Wat mij betreft is het niet meer dan logisch dat de methodiek waterscan wordt ondergebracht bij de energiesnoeiersprojecten. De gelijkenis met de methodiek energiescan is groot en je kunt beiden niet los van elkaar zien. Bij de energiesnoeiers en hun omkaderend personeel is er heel wat expertise op het vlak van energie – en waterbesparing, maar ook op het vlak van  het bereiken van maatschappelijk kwetsbare gezinnen.

Deze maatregel zou op verschillende vlakken winst opleveren. We bereiken meer gezinnen en het zorgt voor meer tewerkstelling voor maatschappelijk kwetsbare mensen. Waar wachten we nog op om hier werk van te maken.