vrijdag 2 november 2012

Waarom de versterkte degressiviteit en een eventuele beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd geen goede maatregelen zijn.



Vanaf 01 november 2012 werd de versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen van kracht. Vroeger was er al een beperkte degressiviteit , deze wordt nu versterkt en uitgebreid . Hoe snel iemands werkloosheidsuitkering daalt, hangt af van hoelang hij/zij gewerkt heeft voor de periode van werkloosheid. Wie minder dan vijf jaar aan het werk was, ziet het bedrag al na een jaar en twee maanden dalen, anderen pas na twee jaar. Vanaf dan gaat het bedrag om de zes maanden omlaag, en dat maximaal vier keer. Werkzoekenden zien hun werkloosheidsuitkering uiteindelijk dalen tot een forfaitbedrag. Deze minimumuitkeringen zijn nauwelijks hoger dan het leefloon en zakken dus  onder de Europese armoedegrens. 


Een alleenstaande zou dan nog gemiddeld 916, 24 euro krijgen ( leefloon
801,34 ) . Voor een persoon met gezinslast wordt dit 1090,70 euro 
( leefloon 1068.45 €)  en voor een samenwonende zakt dit tot 483,36 euro ( leefloon 534.22 €)

De Europese armoedegrens voor België is voor een alleenstaande 1000 euro per maand , voor een gezin bestaande uit 2 volwassenen en 2 kinderen 2.101 euro per maand en voor een alleenstaande met kinderlast ligt dit rond de 1500 euro. Deze minimumwerkloosheidsuitkeringen bevinden zich dus onder deze Europese armoedegrens.

De federale regering verkoopt deze maatregel als een activeringsmaatregel en als een beleidsactie om de structurele werkloosheid aan te pakken.

De werkgeversorganisatie Voka, de N-VA en andere neoliberale politici en organisaties willen naast deze versterkte degressiviteit de werkloosheidsuitkeringen ook in tijd beperken. Daarna kom je dan terecht op het leefloon, dat nog lager is.

Zowel de versterkte degressiviteit als een eventuele beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zijn voor mij geen goede maatregelen en dit om verschillende redenen.


1.Stijgende armoede en sociale uitsluiting.

Armoede en sociale uitsluiting in België stijgt .Alle armoede-indicatoren staan op rood . De laatste cijfers van EU-SILC ( European Union –Statistics on Income and Living Conditions) vertellen ons dat in 2011 ongeveer 15,3 % van de bevolking in België moest leven met een inkomen onder de Europese armoedegrens. Dit betekent dat 1 op 7 of ongeveer 1.656.800 personen in België in armoede leven of een zeer groot risico hebben om in armoede terecht te komen.

Het armoedebarometerrapport 2012 van Decenniumdoelen 2017 kwam met verontrustende armoedecijfers voor Vlaanderen. Het aantal kinderen dat geboren wordt en opgroeien in een gezin in armoede in Vlaanderen is de laatste 10 jaar verdubbeld tot meer dan 8 %. Niet minder dan 140.000 kinderen leven vandaag in Vlaanderen in armoede en sociale uitsluiting.  In 2009 werden meer dan 18 000 gezinnen in België met uithuiszetting bedreigd. Verder krijgen ook meer een meer mensen te maken met  knelpunten en sociale uitsluitingen met structurele oorzaken op het gebied van energie ( elektriciteit, gas en water) , met groeiende energiearmoede tot gevolg. Het aantal mensen dat geconfronteerd wordt met de plaatsing van budgetmeters voor elektriciteit en gas stijgt.

Mensen in armoede ervaren knelpunten en sociale uitsluitingen met structurele oorzaken op de levensdomeinen huisvesting en energie , onderwijs , gezondheidszorg, vrije tijdsparticipatie en inkomen en tewerkstelling.

De cijfers zijn veelzeggend en dwingend. Bijkomende structurele maatregelen zijn nodig, en wel nu. Maar deze versterkte degressiviteit en een eventuele beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zijn niet de juiste maatregelen. Vooral de maatschappelijk meest kwetsbare mensen ,die vaak heel wat knelpunten ondervinden tijdens hun zoektocht naar werk , worden hierdoor het hardst getroffen .


2. Activeringsmaatregel ?

Je krijgt een werkloosheidsuitkering als je tegen je wil werkloos bent. Een werkloosheidsuitkering is een tijdelijke oplossing tot je weer betaald werk hebt. 

De federale regering wil met deze maatregel werklozen activeren en hen aanmoedigen om sneller terug te gaan werken.

Ik vraag me af of dit wel echt een activeringsmaatregel is. Vooraleerst is deze maatregel weinig selectief. Hoe snel je uitkering daalt , hangt af van hoeveel jaren je hebt gewerkt. Of je tijdens uw periode van werkloosheid nu hard zoekt achter werkt of  bewust niet zoekt achter werk maakt niet uit. Iedereen wordt getroffen door deze versterkte degressiviteit ongeacht uw zoekintensiteit.

Trouwens , er is momenteel al een activering van de werkzoekenden.
De VDAB volgt bepaalde groepen werkzoekenden op en begeleid hen op zoek naar werk of een opleiding. Als de VDAB het gevoel heeft dat de werkzoekende niet voldoende meewerkt kan de VDAB het dossier doorverwijzen naar de RVA die de werkzoekende verder opvolgt. Wanneer de ’facilitator’ van de RVA na het eerste gesprek besluit dat de werkloze onvoldoende inspanningen heeft geleverd, wordt een contract met verbintenissen en concrete acties opgesteld. Indien de beoordeling van de naleving van dit contract negatief uitvalt tijdens het tweede gesprek, dan krijgt de werkloze een gedeelte van zijn werkloosheidsuitkering voor een bepaalde periode niet uitbetaald .

We moeten vaststellen dat er bij relatief meer mensen uit kansengroepen een transmissie van het dossier van de VDAB naar de RVA plaatsvindt, met een verhoogde kans op schorsing als gevolg. Vooral laaggeschoolden hebben hogere transmissiekansen. Vaak zien we dat niet een gebrek aan motivatie, maar welzijnsgerelateerde problemen aan de grondslag liggen van de redenen van transmissie.
Het Netwerk Tegen Armoede ( Vlaams netwerk van  verenigingen waar armen het woord nemen) en politieke partijen zoals Groen! en Ecolo hebben dus al bedenkingen geformuleerd bij het huidige activeringsbeleid en alternatieven naar voren geschoven.

Deze versterkte degressiviteit en een eventuele beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zal dus maar bij een beperkt aantal mensen het gewenste resultaat hebben.
Bij mensen met een complexe problematiek gaat deze maatregel niet helpen. Hier zijn krachtgerichte begeleidingstrajecten op maat aangewezen.



3. Knelpunten en sociale uitsluitingen tijdens het werk zoeken.
 



 
Het huidige activeringsbeleid en deze maatregel ( de versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen ) is te eenzijdig en houdt onvoldoende rekening met de knelpunten en sociale uitsluitingen die mensen kunnen ervaren tijdens hun zoektocht naar werk. 

Mensen in armoede zijn vaak laaggeschoold , vinden moeilijk werk en hebben hierdoor dus een onzekere arbeidsloopbaan: interimwerk, ze zijn vaak tewerkgesteld in conjunctuurgevoelige sectoren en sociale economieprojecten. Deze tewerkstelling wordt vaak afgewisseld door ( lange) periodes van werkloosheid.

Alleenstaande moeders die laaggeschoold zijn ondervinden ook knelpunten tijdens hun zoektocht naar werk. Betaalbare en flexibele kinderopvang is èèn van de knelpunten die ze tegen komen . Ook werkzoekenden die ouder zijn dan 4o jaar ondervinden vaak moeilijkheden tijdens hun zoektocht naar werk.

Het zijn dus deze mensen uit de kansengroepen die deze maatregel het ergste gaan voelen.

 4. Beeldvorming rond werklozen, mensen in armoede, enz.

Een werkloosheidsuitkering ( en een leefloon/leefgeld ) is een tijdelijke oplossing tot je opnieuw betaald werk hebt. Als werkloze moet je dus werk zoeken , tenzij je worstelt met welzijnsgerelateerde problemen, dan is een sociaal participatietraject een betere ( tijdelijke) oplossing.

De laatste jaren begin ik mij echter meer en meer zorgen te maken om bepaalde tendensen in onze samenleving. De beeldvorming en houding jegens  werklozen en mensen in armoede is de afgelopen jaren verhardt.
We moeten vaststellen dat het individueel schuldmodel weer meer en meer opmars maakt. Dit  model legt de oorzaak van ( langdurige ) werkloosheid en armoede volledig en alleen bij het individu: door hun luiheid, omdat ze niet willen studeren en willen werken, een gebrek aan verantwoordelijkheid en doorzettingsvermogen,…..

Je hebt werklozen die niet achter werk zoeken, maar de meeste werklozen zoeken wel degelijk serieus achter werk . Trouwens , het is niet omdat iemand  werkloos is , dat werklozen geen dingen doen die maatschappelijk meerwaarde hebben.Ook mensen in armoede doen vertrekkende vanuit hun krachten grote inspanningen om uit de armoede te raken.

Dit individueel schuldmodel ontkent de knelpunten en structurele uitsluitingsmechanismen die mensen tijdens hun zoektocht naar werk en mensen in armoede ervaren. Het deelt de mensen  op in deserving werkloze en arme en non-deserving werkloze en arme: zij die het verdienden om geholpen te worden en zij die het aan uw eigen hebben te danken en dus niet verdienen om geholpen te worden.

Het is een  beeldvorming en houding die mij beangstigd en die doorbroken moet worden.

5. Reacties sociale organisaties en politieke partijen, de actie van het Netwerk Tegen Armoede en alternatieven.

Diverse sociale organisaties zoals het Netwerk Tegen Armoede en politieke partijen zoals Groen en Ecolo hebben hun verontwaardiging al uitgesproken. Voor het Netwerk Tegen Armoede en Groen en Ecolo zijn sociale uitkeringen die onder de Europese armoedegrens liggen onaanvaardbaar.

In 2007 hebben Groen en Ecolo een gezamenlijk wetsvoorstel ingediend om alle sociale uitkeringen op te trekken tot boven de Europese armoedegrens. Dit voorstel heeft de steun van de netwerken van armenorganisaties en de vakbonden , maar heeft tot nu toe nog geen meerderheid achter zich gekregen. Eigenlijk zouden we moeten komen tot een soort basisinkomen ( hetzij uit werk of een sociale uitkering)  met de Europese armoedegrens als ethische ondergrens.

Groen en Ecolo willen ook massaal investeren in een ecologische economie om zo  heel wat jobs  en kansen te creëren. 

Het Netwerk Tegen Armoede heeft in oktober 2012 een zaak aangespannen bij de Raad van State om deze maatregel te laten schorsen en uiteindelijk definitief te laten annuleren.
Meer informatie hierover vind je via deze link: http://www.netwerktegenarmoede.be/acties/lagere-



Geen opmerkingen:

Een reactie posten