Armoede in België: N-VA en kinderarmoede in Antwerpen, een aantal bedenkingen

Op dinsdag 14 mei 2013 las ik in de krant ‘De Standaard’ dat de Antwerpse schepen van sociale zaken en OCMW-voorzitter Liesbeth Homans (N-VA) bijkomende maatregelen gaat nemen tegen de groeiende kinderarmoede in Antwerpen. Ik heb een aantal bedenken bij dit alles.

1.De maatregel van Liesbeth Homans en de visie van de N-VA op  Armoedebestrijding.

Als bijkomende maatregel ter bestrijding van de groeiende kinderarmoede in Antwerpen stelt OCMW-voorzitter Liesbeth Homans voor om in de 5 sociale restaurants die Antwerpen rijk zijn gezonde maaltijden voor 1 euro aan te bieden aan kinderen die opgroeien in een gezin in armoede. Volgens  Homans (N-VA) is het plan al grondig besproken met de diensten van het OCMW en de vzw CAS, die de sociale restaurants uitbaat.

Ik heb toch een paar bedenkingen bij dit alles , vooral bij de tegenstrijdigheden in de visie op armoedebestrijding bij de N-VA.

Mensen in armoede ervaren sociale uitsluitingen met structurele oorzaken op de levensdomeinen huisvesting en energie ( elektriciteit, gas en water), inkomen en tewerkstelling , onderwijs , gezondheidszorg, vrije tijdsbesteding, enz. Hierdoor hebben mensen in armoede onvoldoende toegang tot gezonde voeding.

Dit voorstel vergroot op het eerste gezicht de toegang tot gezonde voeding voor kinderen in armoede. Als je echter het ruimere plaatje bekijkt , dan ben ik hier niet van overtuigt.

Voor de N-VA mogen er geen sociale restaurants bijkomen in Antwerpen . “Indien de vraag groter zou zijn dan het aanbod , dan kunnen we evenwel denken aan de invoering van cheques waarmee OCMW-klanten bij de reguliere horeca terecht kunnen” , zegt Homans in ‘De Standaard’. "Het mag niet leiden tot oneerlijke concurrentie met de reguliere horeca ", vervolgd  Homans (N-VA) op haar website. Voor de neoliberale N-VA mogen de sociale restaurants immers niet marktverstorend werken. Met andere woorden: bepaalde maatregelen ter bestrijding van armoede mogen voor de N-VA genomen worden , zolang ze de vrije marktwerking niet verstoren.

Het lokale bestuur en het OCMW hebben een aantal krachtige hefbomen die ze kunnen inzetten in de strijd tegen de groeiende armoede en sociale ongelijkheid. Deze moeten ze volop benutten. 

Een aantal grote en meer structurele maatregelen moeten echter op het Vlaamse en federale niveau genomen worden.

Als we op deze niveau’s het programma van de N-VA bekijken komen de tegenstrijdigheden naar boven.

Kinderen in armoede maken deel uit van een gezin. Als we het hebben over de bestrijding van (kinder)armoede moeten we dit best op een integrale manier aanpakken. Een gefragmenteerde aanpak geeft zelden duurzame resultaten.

Wat betreft de thema ’s armoede en sociale ongelijkheid en (structurele) werkloosheid vertrekt N-VA vanuit het individueel schuldmodel. 

Het legt de oorzaak van ( langdurige ) werkloosheid en armoede volledig en alleen bij het individu: door hun luiheid, omdat ze niet willen studeren en willen werken, een gebrek aan verantwoordelijkheid en doorzettingsvermogen, enz. Het deelt de mensen  op in ‘deserving’ werkloze en arme en ‘non-deserving’ werkloze en arme: zij die het verdienden om geholpen te worden en zij die het aan uw eigen hebben te danken en dus niet verdienen om geholpen te worden.

Het is dus niet omdat je formeel in aanmerking komt voor steun van de gemeenschap dat je die ook daadwerkelijk krijgt; je moet die steun verdienen. Doe je dat niet, dan word je uitgesloten voor bepaalde vormen van maatschappelijke dienstverlening.

Dit individueel schuldmodel stigmatiseert mensen in armoede en  werkzoekenden en minimaliseert en/of ontkent de knelpunten en sociale uitsluitingen met structurele oorzaken die een groeiend aantal mensen ervaren op tal van levensdomeinen. 

 

Vanaf 01 november 2012 werd de versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen van kracht. Door deze maatregel ,ingevoerd door de huidige federale regering ( socialisten , christendemocraten en liberalen)  , zien (langdurige) werkzoekenden hun werkloosheidsuitkering zakken tot een forfaitbedrag dat nauwelijks hoger is dan het leefloon en dus ver onder de Europese armoedegrens ligt.

N-VA vindt deze maatregel een voorzichtige stap in de ‘goede’ richting, maar het gaat  niet ver genoeg. N-VA wil immers hervormingen naar Duits voorbeeld. De N-VA wil niet alleen inzetten op een versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen, maar wil  ook de werkloosheidsuitkeringen beperken in de tijd. Wie na deze periode nog geen werk heeft ( wat dan volgens de N-VA natuurlijk uw eigen fout is ) valt terug op een leefloon , dat nog lager is. 

Het zijn net mensen in armoede ,die door sociale uitsluiting op de arbeidsmarkt, het meest  worden geconfronteerd met de versterkte degressiviteit en een eventuele beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen.

Volgens N-VA is tewerkstelling het wondermiddel tegen armoede. Dit klopt. Cijfers tonen aan dat tewerkstelling een belangrijke buffer is tegen armoede en sociale ongelijkheid, maar op voorwaarde dat het om duurzame , fulltime tewerkstelling gaat met een goede verloning.

De  N-VA wil dus inzetten op een nog strenger activeringsbeleid dan nu . Recentelijk werden er echter een paar besparingen bij de VDAB aangekondigd. Minister van werk Muyters (N-VA) kondigde aan dat ruim 40 werkwinkels in Vlaanderen de deuren moeten sluiten. Het concept van de werkwinkels is net de methodiek van de VDAB waarmee ze maatschappelijk kwetsbare mensen bereiken.  Bovendien geraakte deze week nog eens bekend dat de jobcomputers ( WIS-computers) van de VDAB uit het straatbeeld zullen verdwijnen.  

Dit zijn 2 maatregelen die vooral de meest kwetsbare mensen zullen raken en de afstand voor hen tot de (reguliere) arbeidsmarkt zullen vergroten. 

We weten  dat de N-VA een vurige voorstander is van Indexsprongen, een serieuze Indexaanpassing en andere vormen van loonmatiging, zoals via flexibele all-in akkoorden.

Dit zet de koopkracht onder druk en zal  de hardwerkende mensen uit de lagere sociale klasse en de lage middenklasse het hardst treffen , alsook mensen met een sociale uitkering. 

Verder is de N-VA in Antwerpen geen voorstander van een gevoelige uitbreiding van het aantal sociale woningen, ondanks de wachtlijst van ongeveer 25 000 gezinnen.

Conclusie: In Antwerpen mogen ze dan bijkomende maatregelen ( gezonde maaltijd voor 1 euro) aankondigen om de groeiende kinderarmoede aan te pakken, op de hogere niveau’s formuleert en neemt de N-VA maatregelen die het Mattheüs-effect in onze samenleving versterkt, met groeiende armoede en sociale ongelijkheid tot gevolg. Deze groeiende armoede en sociale ongelijkheid zet de toegang tot onder andere gezonde voeding ( verder) onder druk.

2. Hoe kan het anders?

Wat we nodig hebben zijn echte structurele maatregelen zoals sociale uitkeringen boven de Europese armoedegrens. Eigenlijk zouden we moeten komen tot een basisinkomen ( hetzij uit werk of een sociale uitkering) met de Europese armoedegrens als ethische ondergrens.

Verder moeten we  het aantal sociale woningen en wooneenheden die verhuurt worden via een SVK drastisch uitbreiden. Zo maken we werk van het garanderen van betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting voor iedereen.

Het bestrijden van armoede en sociale ongelijkheid  vraagt dus een participatief en krachtgericht armoedebeleid dat samen met mensen in armoede de sociale uitsluitingen benoemt en aanpakt , grondrechten garandeert, de binnenkant ( de belevingswereld) van mensen in armoede respecteert en  vertrekkende vanuit de krachten, vaardigheden en overlevingsstrategieën  van mensen in armoede samen met hen duurzame stappen vooruit zet.

Dit is totaal iets anders  dan waar de N-VA voor staat. 

Meer weten over het sociaal-economisch programma van de N-VA lees dan zeker : http://joecology.blogspot.be/2013/03/vlaams-nationalisme-n-va-is_4.html